za daleki
  • wyraz modny, ale wulgarny
    15.12.2004
    15.12.2004
    Mieszkam w USA już ponad trzydzieści lat. Po ostatniej wizycie w Polsce byłem zszokowany powszechnym używaniem (nawet w mediach) wyrazu zajebiście. Za moich młodych lat, gby użyłbym tego słowa w szkole lub w domu, skutki tego pamiętałbym prawdopodobnie do dzisiaj.
    Proszę o wyjaśnienie, skąd pochodzi to słowo, jakie ma znaczenie i dlaczego nikt nie przeciwstawia się wprowadzaniem wulgaryzmów do codziennego języka.
    Tomasz Słomiak
  • wyrazy czy związki frazeologiczne?
    24.12.2008
    24.12.2008
    Moje pytanie dotyczy połączeń wyrazowych typu: baba-chłop, baba-jaga, dzidzia-piernik, pierdu-pierdu, trele-morele, łapu-capu. Czy są to związki wyrazowe, czy samodzielne części mowy?
  • Zwracanie się do kogoś po nazwisku
    22.09.2016
    22.09.2016
    Tłumaczę książki z angielskiego i nie zawsze wiem, jak bohater ma na imię.

    Pozdrawiam serdecznie
    Dorota
  • Architektka

    1.03.2022
    22.01.2018

    Chciałabym zapytać, czy według słownika języka polskiego poprawne jest nazywanie kobiety wykonującej zawód architekta mianem Architektki.

    Dziękuję


    Pozdrawiam

    Justyna

  • bławacić się
    23.01.2012
    23.01.2012
    W jednym z tekstów Agnieszki Osieckiej, śpiewanym także przez Katarzynę Nosowską w piosence „Na całych jeziorach Ty”, pojawia się wyrażenie łzą się bławaci. Co to znaczy?? Nigdy wcześniej nie słyszałam, żeby ktoś używał tego wyrażenia, w Słowniku języka polskiego również nie znalazłam znaczenia słowa bławacić.
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • bransoletka
    7.11.2006
    7.11.2006
    Czy słowo bransoletka należy wymawiać branzoletka?
    Serdecznie pozdrawiam
    jt
  • Byłem na Papieżu…
    8.03.2002
    8.03.2002
    Szanowni i Ukochani Profesorowie!
    Będę wdzięczny za ocenę mojej lingwistyczno-etycznej analizy pewnego wyrażenia, którą przedstawiam (jest to fragment mojego artykułu):
    Przed jedną z pielgrzymek Papieża do Polski dziesięciu osobom postawiłem pytanie: „Czy będziesz w czerwcu na Papieżu?” i nikogo nie zdziwiło takie sformułowanie. A zatem wyrażenie być na Papieżu weszło do mowy potocznej.
    Gdy Karol Wojtyła był jeszcze w Krakowie, nikt, kto uczestniczył we mszy odprawianej przez niego, czy w spotkaniu z nim, nie powiedział: „Byłem na Biskupie” czy „…na Wojtyle”. Rozwińmy rzecz szerzej. „Byłem na koncercie chopinowskim” – mówimy, gdy wykonawcą jest jakiś mało znany artysta, i najważniejszym jest tu Chopin. Ale gdy ktoś miał szczęście słuchać pianisty tej miary, co Małcużyński, powie raczej: „Byłem na Małcużynskim”, Chopin schodzi na dalszy plan. „Byłem na Rollingstonsach” – mówiło się. „Byłem na Wałęsie” – słyszałem też taką wypowiedź, gdy Lech był u szczytu swej popularności. Prawidłowe sformułowanie jest: „Byłem na spotkaniu (występie) z X”. Gdy jednak X staje się gwiazdą, bożyszczem tłumów, wówczas to, co on ma nam do przekazania, mało się liczy, najważniejszy jest on sam – idol. I w takich sytuacjach mamy tendencję mówić: „Byłem na X”.
    Podczas papieskich pielgrzymek najczęściej uczestniczymy w Eucharystii odprawianej przez Ojca Świętego i jeżeli potem mówimy: „Byłem na Papieżu”, to należy wyciągnąć wniosek, że najważniejszym był tu sam Papież, a Ofiara Chrystusa jedynie tłem, dekoracją. Tak, język jest jak papierek lakmusowy, które może ukazać w nas samych rzeczy, jakich nie dostrzegamy, jakich często nie chcemy dostrzec.

    Marek Przepiórka
  • Ceki Gülcü

    21.05.2022
    21.05.2022

    Szanowni Państwo,

    chciałbym zapytać o odmianę nazwiska (i imienia) Ceki Gülcü (jego nosicielem jest mężczyzna). Pozostawić we wszystkich przypadkach w formie mianownikowej czy może jednak odmieniać? A jeśli tak, to według jakiego paradygmatu?

    Dziękuję za pomoc i pozdrawiam

    Adam

  • Co z grami konsolowymi i grami wideo?
    29.12.2011
    29.12.2011
    Witam,
    mam pytanie dotyczące elektronicznej rozrywki, mianowicie w języku polskim istnieje słowo gra komputerowa, ale co z grami konsolowymi i grami wideo? Gry konsolowe to gry uruchamiane za pomocą konsoli, czyli np. Xbox 360, PlayStation 3, a gry wideo to ogólna nazwa gier, które pojawiają się zarówno na komputery osobiste, jak i na konsole. Obecnie wiele takich gier nazywanych jest grami komputerowymi, choć istnieją ich wersje na inne platformy sprzętowe, co jest mylące i błędne.
  • Czy mówić gwarą?
    21.03.2006
    21.03.2006
    Jestem mieszkańcem Poznania i popieram kultywowanie starych tradycji. Zastanawiam się tylko, czy mówienie gwarą w miejscach półpublicznych, np. w szkole czy na uczelni podczas zajęć, jest zachowaniem kulturalnym. Czy gwarowa giyra jest kulturalna, czy świadczy o braku owej kultury? Jak Pan Profesor by się do tego ustosunkował?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego